Geldmisbruik blijft groot risico: ’Hoe meer ogen meekijken, hoe beter’Met een levenstestament regel je wat er moet gebeuren als je brein het opgeeft. Steeds meer Nederlanders hebben zo’n één-na-laatste wil. Vorig jaar sloten notarissen er bijna 166.000 af, dubbel zoveel als in 2017. Maar pas op. Het risico op misbruik is groot, waarschuwen notarissen.
In een levenstestament geef je een ander een algehele volmacht om te beslissen over jouw vermogen en eventueel medische zaken. Je kan ook wensen opgeven, over wat er met je huis moet gebeuren of hoe je over euthanasie denkt. De gevolmachtigde is meestal de partner of een kind, vaak alle kinderen samen.
Vroeger stonden notarissen zeer aarzelend tegenover zulke verstrekkende volmachten, zegt notaris Ronald Brinkman van Vechtstede notarissen in Hardenberg. „Je geeft toch iemand een blanco volmacht. En iedereen met macht, kan macht misbruiken”, aldus Brinkman, die ook universitair docent en raadsheer-plaatsvervanger is.
Zonder levenstestament kan het echter ook goed fout gaan. Zo was er recent een rechtszaak van drie kinderen die het ouderlijk huis wilden verkopen. Hun vader was overleden, hun moeder zat in een verzorgingstehuis en moest haar woning ’opeten’. De rechter weigerde toestemming.
Ook een partner kan hier tegenaan lopen, zegt financieel adviseur Wouter den Dulk van Den Dulk & Partners. „Als de partner in een verpleeghuis zit en geen toestemming voor de verkoop kan geven, zal de rechter ingeschakeld moeten worden. Dan is de vraag of die dezelfde keuze zal maken. Een levenstestament is ideaal bij dit soort beslissingen.” De partner of kinderen kunnen zichzelf ook jaarlijks schenkingen doen en zo de erfbelasting beperken, zegt Den Dulk.
Maar een volmachtgever moet vooral goed zichzelf beschermen. „Helaas blijkt in de praktijk dat ook personen die wij voor 200% vertrouwen in staat blijken de gelden voor eigen gewin te gebruiken”, zegt kandidaat-notaris Laura van Kempen-Cremers van Pigmans Ras Janssen notarissen.
Zij adviseert om in het levenstestament een toezichthouder op te nemen. „De gevolmachtigde moet dan zo vaak als in het levenstestament is bepaald verantwoording afleggen aan de toezichthouder. De techniek staat ook niet stil. Er bestaat bijvoorbeeld een softwareprogramma, IBAC, dat de toezichthouder kan waarschuwen als onverwachte betalingen plaatsvinden.” Het toezicht kan door een vertrouwenspersoon geschieden of tegen betaling door een notaris of andere deskundige.
Afschriften
Notaris Brinkman doet ook zulk toezicht, vertelt hij. „Dan controleer ik om de zoveel maanden de rekeningafschriften.”
Als je meerdere kinderen hebt, kun je die volgens Brinkman het beste samen de volmacht geven. „Dat adviseren wij bij ons kantoor standaard. Eigenlijk zou je al je erfgenamen de volmacht moeten geven. Als je één kind aanwijst, dan kan die het alleen fout doen in de ogen van de anderen. Ze kunnen elkaar zo ook controleren. Hoe meer ogen meekijken, hoe beter. Als je in je eentje de volmacht hebt en boodschappen doet voor ma, leg je er makkelijk wat voor je zelf bij.”
De kosten variëren van € 275,00 voor een doe-het-zelf-document tot een veelvoud als je alles dichtgetimmerd wilt hebben. Brinkman: „Als er harmonie is in een gezin, moet je de sturing aan het gezin laten. Als er geen harmonie is, moet je als notaris meer sturing geven.”
Bij volmachten ligt misbruik op de loer.Een volmacht in hebberige handen, kan makkelijk leiden tot grof misbruik. Ook door een partner of kind. Dat bewijzen alleen al twee akelige rechtszaken in de afgelopen weken.
Zo veroordeelde de rechtbank in Maastricht deze week een vrouw die haar hoogbejaarde vriend (92) met een algehele volmacht voor €195.236 had bestolen.
De zaak kwam aan het licht dankzij een neef, die het gek vond dat zijn oom geen bankafschriften meer ontving. Bij navraag bleek de vrouw in korte tijd enorme bedragen te hebben weggesluisd. Het geld ging op aan een keuken voor haar woning, grondaankopen en zelfs een buikwandcorrectie voor haar dochter.
Bij de notaris had de man een volmacht getekend waarmee hij de vrouw bevoegdheden gaf om op alle mogelijke manieren over zijn vermogen te beschikken en zijn medische zaken te behartigen. „Daarmee heeft de verleende volmacht trekken van een levenstestament”, aldus de rechtbank.
Dit terwijl hij zijn vriendin alleen wilde machtigen om boodschappen voor hem te doen. De rechtbank veroordeelde de vrouw tot twaalf maanden cel, waarvan drie voorwaardelijk, en terugbetaling van het geld.
Tien dagen geleden viel bij het Haagse hof het vierde vonnis in een zaak tussen een moeder en haar zoon.
Met haar inmiddels overleden man had de moeder een levenstestament opgemaakt waarin de zoon een volmacht kreeg. Het stel heeft ook twee dochters. De ouders schakelden een privédetective in, die vaststelde dat de zoon € 229.142 aan zichzelf had bedeeld. Het geld ging onder meer naar zijn creditcard en een juwelier. Hij maakte ook bijna een miljoen winst op de verkoop van het ouderlijk huis, maar daar kon de rechter geen speld tussen krijgen.
De zoon werd veroordeeld tot terugbetaling van het verduisterde geld, wat hij ook deed. Daarna startte hij meteen een rechtszaak om beslag te leggen op dit geld tot het definitieve vonnis in de zaak, misschien jaren later. Dat verzoek werd door het hof afgewezen, ook omdat de moeder dan haar huur niet meer zou kunnen voldoen. De zoon had geopperd dat zijn moeder dan bij haar zus kon intrekken.
Door corona kunnen we elkaar minder ontmoeten, maar we kunnen elkaar nog wel zien! Met videobellen. Uit ons recente internetonderzoek blijkt alleen dat beeldbellen voor best wel wat mensen lastig is. We leggen het u graag even uit.Wat heeft u nodig om te videobellen?
Een tablet, laptop, desktopcomputer (pc) of een smartphone, met internet. Al deze apparaten hebben dan wel een videobelprogramma nodig, zoals Skype, Zoom of WhatsApp. Een camera, microfoon en luidsprekers zitten er meestal standaard op. Alleen bij een gewone (desktop)computer heeft u waarschijnlijk een aparte camera (webcam) en microfoon nodig om met beeld te kunnen bellen.
Welke vormen van videobellen zijn er?
Er zijn verschillende programma’s en apps waarmee u kunt beeldbellen, zoals Skype, Zoom, WhatsApp, Facebook Messenger, FaceTime en Teams. Wat videobellen aantrekkelijk en voordelig maakt, is dat het via het internet gaat en dat u dus gratis kunt babbelen én elkaar zien.
Hoe werkt het?
Er zijn verschillende manieren om te beeldbellen. We leggen u de vier populairste manieren uit.
Nooit gedacht dat ik skypen zo leuk zou vinden!Hoe werkt Skype?
Skype is een van de bekendste beeldbelprogramma’s. Het bestaat al tien jaar. Om te kunnen bellen heeft u het programma zelf nodig. Skype is standaard te vinden in Windows 10. Als u dit niet heeft, kunt u Skype downloaden via www.skype.com
Klik op het icoon van Skype.
Maak de eerste keer een gratis Skype-account aan en meld u aan. In het vervolg hoeft u alleen maar op het icoon te klikken of u aan te melden als u Skype wilt gebruiken. Als u naar andere Skype-gebruikers belt, is het gratis. Videobellen kan alleen met personen die ook een Skype-account hebben. U kunt ook met meerdere personen tegelijk bellen, tot maximaal 25 personen. Ook kunt u bellen met ‘normale’ telefoonnummers, maar dat kost geld.
Het gebruik van Zoom
Zoom is vooral geschikt om te beeldbellen met meerdere personen tegelijk. Bij Zoom kunnen wel honderd mensen deelnemen aan hetzelfde gesprek. Zoom is Engelstalig. De gratis app Zoom Cloud Meetings kunt u downloaden in de PlayStore/AppStore of voor de computer: www.zoom.us/download
Het makkelijkste is om te beeldbellen met Zoom op uitnodiging. Dan heeft u geen account nodig. De persoon door wie u wordt uitgenodigd, bijvoorbeeld uw kleinkind, stuurt u dan een link via e-mail. Open het bericht en klik op deze link. Vervolgens opent Zoom en u kunt uw naam invullen in het scherm dat verschijnt. Het kan zijn dat er al een naam is ingevuld. Vervolgens ziet u de persoon met wie u spreekt.
WhatsApp
WhatsApp heeft eigenlijk geen introductie nodig. Dit is veruit de populairste berichtenapp. U kunt er niet alleen berichten mee versturen, maar ook videobellen. Dat kan alleen met een smartphone die verbonden is met het internet (wifi) en met iemand die ook WhatsApp gebruikt.
Videobellen is mogelijk met andere WhatsApp-gebruikers die in de contactenlijst van uw smartphone staan. Om te kunnen beeldbellen met WhatsApp klikt u het contact aan waarmee u wilt bellen. Vervolgens klikt u bovenin op het icoontje met de videocamera. De telefoon maakt dan verbinding met de telefoon van de persoon die u wilt spreken. Een groepsgesprek met maximaal acht personen is ook mogelijk.
Hoe werkt Facebook Messenger?
Facebook Messenger is een app waarmee u naar/met andere Facebook-gebruikers tekstberichten kunt sturen en met ze kunt videobellen. Om Facebook Messenger te gebruiken heeft u een Facebook-account nodig en tablet, laptop of smartphone met internetverbinding.
Zoek de gewenste persoon met wie u wilt videobellen op in Messenger (waar u ook persoonlijke berichten van Facebook krijgt). U vindt de lijst namen linksonder bij ‘mensen’. Klik de persoon aan en klik vervolgens op het icoontje met de videocamera. Daarna kunt u het gesprek beginnen.
Meer weten of toch meer uitleg nodig?
Wilt u meer weten over beeldbellen via Skype, WhatsApp, Facebook Messenger en Zoom? Kijk dan ook eens op www.jowtube.nl Daar staan filmpjes waarin u uitleg krijgt over hoe u moet videobellen. Speciaal voor senioren. Ook op www.seniorweb.nl (videobellen-apps en -mogelijkheden) vindt u meer informatie.
Vanwege coronabesmettingen en de maatregelen zijn de maandelijkse inloopspreekuren Openbaar Vervoer voor senioren geannuleerd.
Telefonisch spreekuur voor vragen over het OV dagelijks bereikbaar
Bent u 55+ en heeft u vragen over reizen met het OV? Maak dan gebruik van het telefonisch spreekuur. Bel hiervoor met telefoonnummer 038 – 303 70 10.
OV-ambassadeurs geven er antwoord op uw vragen over het gebruik van het openbaar vervoer.
“Reizen met het openbaar vervoer is niet voor iedereen vanzelfsprekend”, zeggen de OV-ambassadeurs.
De provincies Gelderland, Flevoland en Overijssel vinden het belangrijk dat iedereen met het openbaar vervoer veilig en gemakkelijk kan reizen. Daarom geven OV-ambassadeurs, vrijwilligers en zelf ook op leeftijd, uitleg over reizen met trein en bus.
De maandelijkse inloopspreekuren voor senioren zijn helaas tot nader orde geannuleerd. De coronamaatregelen laten het niet toe. Mensen met vragen over het gebruik van het OV kunnen nu wel terecht tijdens het telefonisch spreekuur.
Wilt u weten hoe u een OV-chipkaart aanvraagt of hoe de 40% korting voor samen reizen werkt? Wilt u meer weten over de Coronamaatregelen in het OV of juist informatie over verlenging van abonnement, keuzedagen en/of bent u (onverwacht) noodgedwongen afhankelijk van OV maar u weet nog niet hoe het werkt?
Bel dan met een OV-ambassadeur tijdens het telefonisch spreekuur.
De OV-ambassadeur neemt met u het antwoord door.
Wanneer:
maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur
dinsdag en donderdag van 13.30 tot 15.00 uur
maandag en woensdag van 18.30 tot 20.00 uur
Telefoonnummer: 038 - 303 70 10
Meer informatie: www.ervaarhetov.nl/ov-ambassadeur
De OV-ambassadeurs helpen u graag op weg!
Demonstratie in Den Haag tegen het niet indexeren van de pensioenen in januari vorig jaar.Uitstel van de nieuwe pensioenwet is niet acceptabel voor de vakbonden. De soepeler pensioenregels moeten volgend jaar ingaan zodat ouderen weer zicht krijgen op verhoging van hun pensioen.
Dat stellen de vakbonden FNV en CNV in een brief aan minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en aan de zes Kamerfracties die het pensioenakkoord steunen. „Het is noodzakelijk dat de regels van het nieuwe contract al per volgend jaar direct effect hebben op de pensioenen van miljoenen”, zegt FNV-vicevoorzitter Tuur Elzinga.
Onlangs maakte Koolmees bekend dat de nieuwe pensioenwet pas na de zomer af is. D66, CDA en PvdA weten niet of ze erin slagen de behandeling bijtijds af te ronden, zodat die wet op 1 januari 2022 kan ingaan. Vanaf dan zouden soepeler overgangsregels gelden totdat de fondsen het nieuwe contract in 2026 invoeren.
„FNV en CNV vragen alle betrokken partijen vaart te maken, zodat de wetgeving per 1 januari 2022 daadwerkelijk kan worden ingevoerd”, zo schrijven zij aan Koolmees en aan de zes partijen. Vicevoorzitter Patrick Fey van CNV: „Het is onacceptabel dat miljoenen gepensioneerden nog jarenlang inleveren op hun koopkracht.”
Elzinga wijst erop dat veel pensioenen al twaalf jaar lang niet zijn meegestegen met de prijsontwikkeling. Door het uitblijven van deze indexatie is de koopkracht van het aanvullende pensioen bij sommige fondsen met ’meer dan 20%’ uitgehold, aldus de FNV’er. Als de soepele rekenregels voorlopig niet worden ingevoerd, raakt die indexatie ook steeds verder uit beeld.
„De overgangsfase moet echt ingaan op 1 januari”, stelt Elzinga. „Anders raakt dit perspectief steeds verder op de lange baan. Dit begint echt pijn te doen voor mensen. Die gepensioneerden willen nu echt indexatie zien. Meer dan een miljoen 75-plussers snakken daarnaar. Als dit nog langer duurt, leeft een deel van deze mensen niet eens meer en hebben ze al die jaren geen verhoging van hun pensioen gehad.” Fey: „Het CNV pleit ervoor om de regels van het nieuwe pensioenstelsel ook nu al te hanteren. Zodat er financieel rust en perspectief is na een leven lang hard werken. Datzelfde geldt voor de AOW: die moet flink omhoog om te zorgen dat groepen ouderen geen armoedeval krijgen.”
Compensatie voor dit groeiende koopkrachtgat zien FNV en CNV er voorlopig ook nog niet komen. Daarom pleiten zij ervoor dat een komend kabinet het AOW-bedrag verhoogt. „Er is een noodzaak tot stevige verhoging van de AOW, zodat alle gepensioneerden eindelijk weer een mooie plus in hun koopkrachtplaatjes kunnen zien”, zegt Elzinga.
De afgelopen twee jaar heeft Koolmees de regels voor pensioenfondsen tijdelijk versoepeld. Daardoor hoefden de meeste fondsen de pensioenen niet te korten. Als de wetgeving niet bijtijds wordt ingevoerd, moet de minister deze noodmaatregel voor de derde keer inzetten, stelt Elzinga. „Dan krijg je nóg een jaar waarin het voor het gevoel van mensen een soort gunst van de overheid is dat ze niet worden gekort.”
Persoonlijk contact en hulp aan reizigers moet mogelijk blijven op NS Stations. Seniorenorganisaties schrijven dit, samen met de andere consumentenorganisaties, in een advies aan NS. In de nieuwe opzet van service formules van NS staat digitalisering centraal. In dit advies staat aangegeven dat er reizigersgroepen blijven die niet via het online kanaal geholpen kunnen worden. Wij vinden dat NS er zorg voor moet dragen dat de voorgestelde maatregelen niet negatief uitpakken voor deze reizigers.’
Er zijn reizigers die minder digitaal vaardig zijn, die hulp en ondersteuning behoeven bij het reizen, bij het opladen van de OV-chipkaart of bij aanschaf van reisproducten. Zo telt Nederland circa 1,5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen en schrijven en heeft zo’n 20 tot 25% van de Nederlanders moeite om zonder hulp digitaal zaken te doen. ‘Senioren vormen een groot deel van die groep die moeite hebben bij digitalisering. Naar verwachting zal de groep 65-plussers in 2030 bijna een kwart van de bevolking zijn en wonen er dan 1,2 miljoen 80-plussers in Nederland. NS moet met deze reizigers rekening houden in de plannen.’
Service voorop
Het is te begrijpen dat NS gezien het feit dat fors minder gebruik gemaakt wordt van de loketten de serviceverlening op de stations wil wijzigen. We vinden wel dat hierbij de service- en informatiebehoefte van reizigers voorop dient te blijven te staan. De (toekomstige) reiziger moet doordat NS de service op stations digitaliseert, passende ondersteuning worden geboden.
Er wordt door diverse consumentenorganisaties alvast een aantal ideeën aan de hand gedaan, zoals het verbeteren van kaartautomaten, een vaste plek voor de servicemedewerkers op het station en het inzetten van OV-ambassadeurs en mobiele contact-teams. Bovendien zou het aan te bevelen zijn de loketten in een andere vorm te behouden door samenwerking te zoeken met andere vervoerders, loketten te bieden via agentschappen of door treinkaartjes te verkopen in de Kiosk.
Een vertrouwd gezicht, iemand die je vriendelijk te woord staat. Gewoon even naar binnen kunnen lopen als je een vraag hebt. Senioren zijn duidelijk: Ze missen hun bankkantoor, die eerst nog iedere buurt, dorp op kleine stad had. Soms is van de een op de andere dag een bankfiliaal dichtgegaan, zonder dat er een goed alternatief beschikbaar was. Veel senioren kunnen prima overweg met internetbankieren, maar er is ook een groep die dit niet kan of er niet goed uit komt en dan met vragen blijft zitten. Advies: Richt lokale servicepunten op!”
Om extra kracht bij te zetten, is er een pamflet opgesteld, met daarin vijf belangrijke behoeften van de senioren:
Zorg voor persoonlijke contact
Wees bereikbaar
Houd de mogelijk om te pinnen en te storten
Wees digitaal aardig, want niet iedereen is digitaal vaardig
Zorg voor een veilige bankomgeving
Dit pamflet is aangeboden aan ABN AMRO, Rabobank en ING. Door deze vijf behoeften inzichtelijk te maken, vragen we aan de banken om hier ook echt mee aan de slag te gaan. We rekenen op hen. Senioren zijn vaak trouwe klanten en met een lokaal servicepunt geef je degene die niet digitaal onderlegt is of om welke andere reden een bankfiliaal nodig heeft, de kans zelfstandig hun financiële zaken te blijven doen.”
Op 6 januari 2021 zijn de eerste zorgmedewerkers in Nederland gevaccineerd. Veel ouderen willen ook graag gevaccineerd worden maar moeten nog wachten. Om u te informeren over de vaccinatiestrategie van het Kabinet en om u in de gelegenheid te stellen om antwoord op uw vragen te krijgen vindt u hier uitgebreide informatie.
Kwetsbare ouderen niet vooraan bij coronavaccinatie
Het kabinet heeft niet het advies van de Gezondheidsraad gevolgd door kwetsbare ouderen voorrang te geven bij de start van de inentingscampagne tegen corona. De beschikbaarheid van vaccins, de logistiek rond vaccins én door corona geveld personeel in de acute zorg waren aanleiding om het vaccinatieschema aan te passen. Er is op zich begrip voor deze wijziging, maar benadrukt dat kwetsbare (oudere) mensen die het hardst een vaccin nodig hebben niet uit het oog moeten worden verloren.
Vaccinatiestrategie
Nederland is woensdag 6 januari van start gegaan met het vaccineren van mensen tegen corona. Minister De Jonge heeft besloten zorgpersoneel in verpleeghuizen en ziekenhuizen voorrang te geven. Bewoners van verpleeghuizen zijn hierdoor iets later aan de beurt, hoewel de Gezondheidsraad in december heeft geadviseerd het BioNTech Pfizer vaccin (dat goed werkt bij 60-plussers) in de eerste plaats in te zetten bij ouderen. Minister De Jonge verwacht de ongeveer 3 miljoen thuiswonende mensen van 60-75 jaar vanaf maart te kunnen laten vaccineren op centrale locaties van de GGD. De 1,3 miljoen thuiswonende senioren van 75 jaar en ouder en niet-mobiele mensen ouder dan 60 jaar worden ingeënt bij de huisarts.
Adviseurs van kabinet zijn kritisch
Het Outbreak Management Team (OMT) en de Gezondheidsraad hebben op 4 januari bekend gemaakt te vinden dat de door minister De Jonge voorgestelde verdeling van de verschillende vaccins (Moderna voor 75-plussers via huisarts en BioNTech Pfizer voor 60-75 arigen via de GGD) onvoldoende zekerheid biedt op een tijdige uitvoering in de hoogste risicogroepen. Omdat de meeste gezondheidswinst is te behalen bij de doelgroep van ouderen vanaf 60 jaar adviseren het OMT en de Gezondheidsraad minister De Jonge om ten minste 90% van de vaccins te bestemmen voor het vaccineren van deze groep.
Tweede Kamer vraagt aandacht voor ouderen
De Tweede Kamer onderbrak op 5 januari haar kerstreces om met minister De Jonge en premier Rutte te debatteren over het coronabeleid. Kamerleden uitten forse kritiek op de vaccinatiestrategie. PVV-leider Geert Wilders vroeg minister De Jonge om in januari meteen te starten met het inenten van 3 miljoen ouderen en kwetsbare mensen, maar de minister kon dit niet beloven. De Jonge streeft ernaar om ook bewoners van verpleeghuizen zo snel mogelijk te vaccineren met het BioNTech/Pfizervaccin, maar of kwetsbare thuiswonende ouderen ook eerder gevaccineerd kunnen worden, is afhankelijk van het beschikbaar komen van andere vaccins. Uiteindelijk nam de Tweede Kamer een motie van de SP, GroenLinks en PvdA aan die de regering vraagt te bezien hoe zo snel als mogelijk de meeste kwetsbare ouderen — binnen en buiten zorginstellingen — gevaccineerd kunnen worden, ook als dit een tijdelijke extra logistieke operatie van overheids- en zorgorganisaties vergt. Volgens minister De Jonge is dit precies wat hij aan het doen is. Ook nam de Tweede Kamer een motie van 50PLUS aan die de regering verzoekt om ook vaccins die nog goedgekeurd moeten worden en die in gelijke mate geschikt blijken te zijn voor ouderen als het BioNTech/Pfizer-vaccin, eerst in te zetten voor de groep thuiswonende mensen van 60-75 jaar voordat begonnen wordt met het vaccineren van de groep 18-60 jaar zonder medische indicatie.
De vaccins tegen corona zijn er: vanaf januari is een ongekend grote campagne begonnen om zo veel mogelijk mensen in te enten. In de hoop dat we straks weer langzaam het gewone leven kunnen oppakken. Er leven veel vragen over vaccinatie. Hieronder proberen we de negen belangrijkste vragen te beantwoorden.
Heeft u andere vragen? Ga dan naar de website www.coronavaccinatie.nl of bel naar het infonummer van de overheid: 0800- 1351 (tussen 08:00 en 20:00 uur).
